{"id":4370,"date":"2021-12-03T13:12:38","date_gmt":"2021-12-03T12:12:38","guid":{"rendered":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/?page_id=4370"},"modified":"2021-12-03T13:12:40","modified_gmt":"2021-12-03T12:12:40","slug":"inzynieria-kosmiczna-historia","status":"publish","type":"page","link":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/polska-w-kosmosie\/polska-historia-eksploracji-kosmicznej\/inzynieria-kosmiczna-historia\/","title":{"rendered":"In\u017cynieria kosmiczna \u2013 historia"},"content":{"rendered":"\n<p>Przyjmuje si\u0119, \u017ce jednym z najstarszych rodzimych osi\u0105gni\u0119\u0107, kt\u00f3re przys\u0142u\u017cy\u0142y si\u0119 in\u017cynierii kosmicznej, cho\u0107 rzecz jasna w owych czasach nikt nie kojarzy\u0142 tego typu zagadnie\u0144 z astronautyk\u0105, by\u0142y prace polskiego wojskowego&nbsp;<strong>Kazimierza Siemienowicza herbu Ostoja<\/strong>&nbsp;(ok. 1600-po 1651). Jego fundamentalna monografia \u201eArtis Magnae Artilleriae Pars Prima\u201d o artylerii i jej wykorzystaniu na polu walki, by\u0142a w Europie przez ponad 200 lat g\u0142\u00f3wnym \u017ar\u00f3d\u0142em wiedzy w tej dziedzinie. Interesuj\u0105ce nas zagadnienia zosta\u0142y opisane w rozdziale o budowie rakiet, w tym rakiet wielostopniowych, co stanowi dzi\u015b podstaw\u0119 projektowania system\u00f3w wynoszenia \u0142adunk\u00f3w na orbit\u0119.<\/p>\n\n\n\n<p>R\u00f3wnie\u017c inni Polacy nie mieli \u015bwiadomo\u015bci, \u017ce ich odkrycia stan\u0105 si\u0119 fundamentem wsp\u00f3\u0142czesnych technik kosmicznych. Mowa o Ignacym \u0141ukasiewiczu (1822-1882), kt\u00f3ry jako pierwszy wykaza\u0142 gospodarcz\u0105 u\u017cyteczno\u015b\u0107 nafty i po\u0142o\u017cy\u0142 podwaliny pod \u015bwiatowy przemys\u0142 rafineryjny. Kolejne odkrycie dotyczy\u0142o pary polskich chemik\u00f3w Zygmunta Wr\u00f3blewskiego (1845-1888) i Karola Olszewskiego (1846-1915), kt\u00f3rzy jako pierwsi skroplili tlen. Te dwa sk\u0142adniki, nafta i tlen, s\u0105 do dzi\u015b g\u0142\u00f3wnym paliwem rakietowym.<\/p>\n\n\n\n<p>Teoretyczne podstawy kosmonautyki, w jej wsp\u00f3\u0142czesnym rozumieniu, s\u0105 dzie\u0142em dw\u00f3ch uczonych, kt\u00f3rych losy zwi\u0105zane s\u0105 z Polsk\u0105. Pierwszym z nich by\u0142&nbsp;<strong>Konstanty Cio\u0142kowski<\/strong>&nbsp;(1857-1935). W swoich pracach zajmowa\u0142 si\u0119 budow\u0105 sterowc\u00f3w, teori\u0105 ruchu rakiet wielostopniowych w ziemskim polu grawitacyjnym, pomiarami aerodynamicznymi, stabilizatorami \u017cyroskopowymi, czy silnikami rakietowymi na paliwo ciek\u0142e. Prace Cio\u0142kowskiego kontynuowa\u0142&nbsp;<strong>Ary Sternfeld<\/strong>&nbsp;(1905-1980), pochodz\u0105cy z polsko-\u017cydowskiej rodziny z Sieradza. Jego fundamentalna praca \u201eWst\u0119p do kosmonautyki\u201d zawiera\u0142a teori\u0119 lotu rakiet wielostopniowych i trajektorie hipotetycznych lot\u00f3w mi\u0119dzyplanetarnych. Orbita, po kt\u00f3rej porusza\u0142 si\u0119 Sputnik 1, zosta\u0142a obliczona w\u0142a\u015bnie przez Sterfelda.<\/p>\n\n\n\n<p>Po II wojnie \u015bwiatowej polscy in\u017cynierowie, kt\u00f3rzy zostali na emigracji, zasilili m.in. ameryka\u0144ski program kosmiczny, w tym s\u0142ynny program Apollo. W\u015br\u00f3d nich warto wymieni\u0107&nbsp;<strong>Mieczys\u0142awa Bekkera<\/strong>&nbsp;(1905-1989) \u2013 tw\u00f3rc\u0119 pojazdu ksi\u0119\u017cycowego LRV i pioniera terramechaniki,&nbsp;<strong>Wernera Ryszarda Kirchnera<\/strong>&nbsp;(1919-2008) \u2013 jednego z konstruktor\u00f3w silnika l\u0105downika ksi\u0119\u017cycowego LM,&nbsp;<strong>Eugeniusza Lachockiego<\/strong>&nbsp;(1921-2010) \u2013 tw\u00f3rc\u0119 zasilaczy do urz\u0105dze\u0144 pok\u0142adowych statku Apollo,&nbsp;<strong>Wojciecha Rostafi\u0144skiego<\/strong>&nbsp;(1921-2002) \u2013 pracuj\u0105cego nad pompami i spr\u0119\u017carkami rakiety Saturn V,&nbsp;<strong>Kazimierza Piwo\u0144skiego<\/strong>&nbsp;(1920-1996) \u2013 tw\u00f3rc\u0119 Rendez Vous Radar do komunikacji l\u0105downika LM z modu\u0142em serwisowym CSM, czy&nbsp;<strong>Stanis\u0142awa Stankiewicza<\/strong>&nbsp;(1923-2008) \u2013 pracuj\u0105cego nad sk\u0142adem mieszanki powietrza, kt\u00f3r\u0105 oddychali astronauci.<\/p>\n\n\n\n<p>W tym czasie wiod\u0105cym polskim o\u015brodkiem zajmuj\u0105cym si\u0119 in\u017cynieri\u0105 kosmiczn\u0105 staje si\u0119&nbsp;<strong>Centrum Bada\u0144 Kosmicznych PAN<\/strong>, kt\u00f3ry zosta\u0142 za\u0142o\u017cony 29 wrze\u015bnia 1976 r. W ci\u0105gu kilkudziesi\u0119ciu lat dzia\u0142alno\u015bci zaprojektowano tam i wci\u0105\u017c projektuje si\u0119 instrumenty wchodz\u0105ce w sk\u0142ad misji wielu agencji kosmicznych. CBK PAN to kolebka historii polskiego udzia\u0142u w rozwoju technologii kosmicznych i wiod\u0105cy o\u015brodek naukowy w tym zakresie w Polsce.<\/p>\n\n\n\n<p>Lata 60 to r\u00f3wnie\u017c czas budowania kompetencji rakietowych przez Instytut Lotnictwa. To tam w\u0142a\u015bnie powsta\u0142a pierwsza polska rakieta sonduj\u0105ca atmosfer\u0119 Meteor (prace prof. dr hab. in\u017c. Jacka Walczewskiego oraz in\u017c. Adama Obidzi\u0144skiego). Jej loty zako\u0144czy\u0142y si\u0119 w latach 70-tych ubieg\u0142ego wieku. W ostatnich czasie powr\u00f3cono do idei narodowego systemu wynoszenia. Wsp\u00f3\u0142cze\u015bnie prowadzone s\u0105 w Polsce prace g\u0142\u00f3wnie nad elementami rakiet w tym paliwami aczkolwiek du\u017cym zainteresowaniem ciesz\u0105 si\u0119 r\u00f3wnie\u017c systemy suborbitalne zdolne do wynoszenia niewielkich \u0142adunk\u00f3w na wysoko\u015b\u0107 100-150 km.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Przyjmuje si\u0119, \u017ce jednym z najstarszych rodzimych osi\u0105gni\u0119\u0107, kt\u00f3re przys\u0142u\u017cy\u0142y si\u0119 in\u017cynierii kosmicznej, cho\u0107 rzecz jasna w owych czasach nikt nie kojarzy\u0142 tego typu zagadnie\u0144 z astronautyk\u0105, by\u0142y prace polskiego wojskowego&nbsp;Kazimierza Siemienowicza herbu Ostoja&nbsp;(ok. 1600-po 1651). Jego fundamentalna monografia \u201eArtis Magnae Artilleriae Pars Prima\u201d o artylerii i jej wykorzystaniu na polu walki, by\u0142a w Europie [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":4371,"parent":4366,"menu_order":2,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","template":"","meta":{"inline_featured_image":false},"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/4370"}],"collection":[{"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/pages"}],"about":[{"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/types\/page"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=4370"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/4370\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":4373,"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/4370\/revisions\/4373"}],"up":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/4366"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/media\/4371"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/polsa-strona.nfinity.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=4370"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}