Strona www:
http://www.esa.int/Enabling_Support/Operations/Rosetta
Rosetta to sonda kosmiczna Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), której zadaniem było wejście na orbitę wokół komety 67P/Czuriumow-Gierasimienko i osadzenie na jej powierzchni lądownika Philae. Sonda wykonywała badania in situ materii kometarnej oraz obserwacje zmian aktywności komety podczas jej zbliżania się do peryhelium i oddalania od niego. Rosetta wystartowała 2 marca 2004 r., a lądownik wylądował na powierzchni komety 12 listopada 2014 r. Głównym celem misji było przeprowadzenie badań mających pomóc w poznaniu pochodzenia komet, powiązań między materią kometarną i materią międzygwiazdową oraz ich znaczenia dla powstania Układu Słonecznego.
Polski wkład:
Na pokładzie lądownika Philae znalazł się, opracowany w CBK PAN, penetrator MUPUS (Multi Purpose Sensors for Surface and Subsurface Science).
Strona www:
Misja BRITE-Pl stanowi część większego projektu będącego kooperacją kanadyjsko-austriacko-polską. W ramach misji zostały stworzone dwa polskie satelity: Lem oraz Heweliusz. Pierwszy z nich to drugi sztuczny satelita w całości zintegrowany w Polsce oraz pierwszy polski satelita naukowy. Jego zadaniem była obserwacja jaśniejszych i gorętszych od Słońca gwiazd oraz lepsze poznanie procesów konwekcyjnych, zachodzących we wnętrzu masywnych gwiazd. Jego start miał miejsce 21 listopada 2013 r. Heweliusz – kolejny zintegrowany w Polsce satelita – wystartował 19 sierpnia 2014 r. Był on ostatnim z należących do międzynarodowej konstelacji satelitów astronomicznych BRITE. Heweliusz był wyposażony w teleskop z czerwonym filtrem, umożliwiającym obserwacje zimnych, czerwonych gwiazd. Satelity typu BRITE należą do tzw. nanosatelitów o masie nieprzekraczającej 10 kg. O ile pierwszy polski satelita projektu BRITE, Lem, zbudowany był głównie z podzespołów i podsystemów dostarczonych przez kanadyjskiego partnera, to Heweliusz składał się w znacznej części z komponentów projektowanych w Centrum Badań Kosmicznych PAN i wytworzonych w Polsce. Nazwy pierwszych polskich naukowych satelitów nie są przypadkowe i zostały nadane dzięki konkursowi jaki został zorganizowany w tym celu. Stanisław Lem okazał się bezkonkurencyjny a kolejną postacią z wysoką liczbą głosów był właśnie Jan Heweliusz.
planowana na 2022 – teleskop kosmiczny do badań ciemnej materii i energii. Swój wkład w misję mają firmy SENER Polska Sp. z o.o. i GMV Innovating Solutions Sp. z o.o.
Inne:
Extremely Large Telescope (rozpoczęcie budowy 2014)
Polska jest też zaangażowana w projekt największego optycznego teleskopu na Ziemi, o średnicy 39 m. Jego budowę rozpoczęto w 2014 roku, a planuje się zakończyć w 2025 roku. Na lokalizację teleskopu wybrano górę Cerro Armazones o wysokości 3060 metrów n.p.m., znajdującą się w centralnej części pustyni Atakama. Dzięki przynależności Polski do ESO, polskie firmy uczestniczą w konstrukcji teleskopu, a w przyszłości nasi astronomowie będą mogli przyczynić się do odkryć nim dokonywanych. Inżynierowie z SENER Polska Sp. z o.o. mają odpowiadać za projekt, produkcję, montaż i testy oprzyrządowania do dwóch modułów zwierciadeł teleskopu ELT. Astronomowie i fizycy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wezmą udział w projektowaniu jednego z zaawansowanych spektrografów, który zostanie zamontowany na teleskopie ELT.
Misja ATHENA, utworzona w ramach programu naukowego ESA „Kosmiczna Wizja”, ma za cel wyniesienie w 2028 roku sondy, która będzie zbierała dane na temat formowania i ewolucji grup galaktyk oraz czarnych dziur. Podmiotem odpowiedzialnym za realizacje przedsięwzięcia jest Europejska Agencja Kosmiczna. W pracach nad budową teleskopu uczestniczą również inżynierowie z SENER Polska Sp. z o.o., którzy zaprojektują Mechanizm Selekcji Instrumentów. Ponadto wkład w misję mają także inne podmioty rodzimego rynku jak Thales Alenia Space Polska Sp. z o.o., Astronika Sp. z o.o. oraz Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN. Teleskop w trakcie misji będzie dokonywał punktowych obserwacji wybranych fragmentów Wszechświata. Szacuje się, że będzie to około 300 obserwacji rocznie, trwających od pół godziny do ponad 11 dni. Zakłada się, że operacja ATHENA potrwa minimum pięć lat, jednak wszystkie systemy projektowane są w taki sposób, aby mogły działać dwukrotnie dłużej. Dokładne miejsca obserwacji wybrane zostaną przez naukowców. ATHENA będzie miała dwa główne instrumenty badawcze: X-ray Integral Field Unit oraz Wide Field Imager. Teleskop będzie sto razy bardziej czulszy niż najlepsze obecnie istniejące teleskopy rentgenowskie.
Wróć